Đô thị hóa đang là xu thế tất yếu trong bối cảnh đẩy mạnh phát triển công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước. Tuy nhiên, đi kèm với đó là hình thức đô thị hóa tự phát gây ra nhiều hậu quả cho kinh tế - xã hội. Vậy đô thị hóa tự phát là gì và những tác động của nó trong đời sống như thế nào? Theo dõi bài viết dưới đây của ACC để hiểu hơn về hậu quả của đô thị hóa tự phát là gì nhé.
Hậu quả của đô thị hóa tự phát là gì
1. Đô thị hóa, đô thị hóa tự phát là gì?
Đô thị hóa là gì? Đô thị hóa là việc mở rộng các đô thị, nó được đo lường thông qua tỷ lệ phần trăm số dân đô thị tính trên tổng số dân của cả khu vực. Hoặc tỷ lệ về diện tích đô thị trên tổng diện tích của vùng nào đó.
Theo thống kê có hơn 80% các nước phát triển sở hữu mức đô thị hóa cao, song tốc độ vẫn thấp hơn những quốc gia đang phát triển.
Tuy nhiên, do sự yếu kém trong quản lý và giám sát tiến trình đô thị hóa cũng như cơ sở hạ tầng còn chưa bắt kịp, tốc độ còn chậm nên các nước đang phát triển lại có mức đô thị hóa thấp hơn so với các quốc gia phát triển.
Còn đô thị hóa tự phát là gì? Từ “tự phát” có nghĩa là sự phát sinh ra một cách tự nhiên, không có tổ chức hay sự chủ động trong kiểm soát. Theo đó, đô thị hóa tự phát được hiểu là sự mở rộng của đô thị mà không có một sự quy hoạch nào cụ thể, nó tự phát triển gây nên bởi sự gia tăng cơ học về dân số.
2. Nguyên nhân dẫn đến đô thị hóa tự phát
Đô thị hóa tự phát là một vấn đề gây đau đầu cho các nhà chức trách. Bởi lẽ vấn đề này không nằm trong kế hoạch phát triển đô thị của nhà nước. Đô thị hóa tự phát đôi khi kéo theo nhiều vấn đề chẳng hạn như sự bùng nổ dân số, các vấn đề về quyền lợi, sức khỏe… Bất chấp những tác động từ các chính sách dài hạn của nhà nước. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến xu hướng tự phát của đô thị hiện nay.
Vấn đề di cư
Vấn đề di cư ồ ạt đến các thành phố lớn đã kéo theo sự thay đổi cơ cấu dân cư đô thị. Nếu như trước đây tỉ lệ dân cư nông thôn chiếm tới hơn 70% dân số cả nước thì hiện tại con số này đã giảm đi rất nhiều. Sự di cư này chịu ảnh hưởng trực tiếp của nền kinh tế hiện đại. Nền nông nghiệp nước ta hiện tại được đánh giá là lạc hậu so với nhiều nước trong khu vực. Giá trị kinh tế đem lại không hề cao nhưng lại tốn nhiều công sức lao động. Sự xuất hiện của các nhà máy, xí nghiệp kéo theo một lực lượng lao động lớn di cư đến các thành phố. Từ đây, xu hướng đô thị hóa tự phát được đẩy mạnh hơn bao giờ hết.
Vấn đề bất động sản
Sự phát triển của ngành bất động sản những năm trở lại đây có thể là một trong những nguyên nhân dẫn đến đô thị hóa tự phát. Trong văn hóa của người Việt, ngôi nhà có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Ngành bất động sản phát triển tạo đòn bẩy cho xu hướng di cư hiện tại. Các chính sách của nhà nước liên quan đến đất đai giúp kích thích sự tăng trưởng của đô thị hóa nói chung và đô thị hóa tự phát nói riêng.
Sự tăng trưởng của các ngành kinh tế
Các ngành kinh tế phát triển thu hút một lực lượng lao động vô cùng lớn. Họ có xu hướng định cư lâu dài để tiếp tục làm việc tại những thành phố lớn. Con số này ngày càng gia tăng trước tình hình phát triển của các tập đoàn trong nước. Những tập đoàn nước ngoài cũng bắt đầu chú trọng đầu tư vào nhiều lĩnh vực tại Việt Nam. Sức hút lớn từ cơ hội việc làm với mức lương hấp dẫn là vô cùng lớn. Khảo sát có quy mô lớn cho thấy đại đa số sinh viên sau khi ra trường lựa chọn làm việc ở các đô thị. Có thể thấy các thành phố mang lại cơ hội phát triển vô cùng lớn.
Ngoài ra còn rất nhiều nguyên nhân dẫn đến đô thị hóa tự phát trên thế giới. Hầu hết trong số đó là những nguyên nhân không mấy tích cực như nghèo đói, chiến tranh, xung đột sắc tộc…
3. Hậu quả của đô thị hóa tự phát là gì?
Không thể phủ nhận những đóng góp của đô thị hóa đối với sự phát triển chung của nền kinh tế. Tuy nhiên, sự mở rộng đô thị một cách tự phát, không được quy hoạch kéo theo nhiều hệ lụy đối với hệ thống kinh tế, chính trị, xã hội. Dưới đây là những tác động tiêu cực của đô thị hóa tự phát.
Đô thị hóa tự phát là biểu hiện của một hệ thống nhiều nhược điểm. Kéo theo đó là những hệ quả lâu dài mà các nhà chính sách cần đặc biệt chú trọng nếu muốn thay đổi bộ mặt đô thị trong nước. Đô thị hóa tự phát có thể được xem là một “căn bệnh đô thị” bởi những vấn đề mà nó đã và đang gây ra. Một số hệ quả của đô thị hóa tự phát có thể kế đến như: cơ sở vật chất - hạ tầng và kiến trúc thiếu đồng bộ, hệ thống giao thông xuống cấp, các vấn đề về môi trường…
Phá vỡ cảnh quan đô thị và ven đô thị
Tình hình đô thị hóa tự phát đã tạo nên một sự đứt gãy nhất định. Đồng thời gây nên hiện tượng phá vỡ cảnh quan đô thị và ven đô thị. Các vùng không gian kiến trúc truyền thống dần biến mất. Thay vào đó là sự mọc lên của các tòa nhà cao tầng, những con đường lớn và hiện tượng bê tông hóa của nhiều công trình xây dựng. Mặc dù, đây là xu hướng tất yếu của hình thức đô thị hóa. Tuy nhiên, hiện tượng này có xu hướng làm thay đổi và biến mất các giá trị văn hóa truyền thống. Đây là vấn đề đáng cân nhắc để phát triển một nền kinh tế bền vững nhưng vẫn lưu giữ được những giá trị cốt lõi của đời sống tinh thần.
Tạo sức ép lên nhiều lĩnh vực
Áp lực từ vấn đề đô thị hóa tự phát là vô cùng lớn. Sự di cư ồ ạt đến các thành phố tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sự phát triển kinh tế, các vấn đề chính trị và trật tự an ninh. Để đáp ứng được nhu cầu của sự thay đổi cơ cấu dân cư. Nhà nước phải quan tâm đến nhiều vấn đề như nhà ở, việc làm và các dịch vụ đời sống. Đô thị hóa tự phát làm đình trệ hoạt động sản xuất nông nghiệp tại nông thôn và tạo nên nhiều sức ép đối với các đô thị. Những hệ lụy của đô thị hóa tự phát như thất nghiệp, ô nhiễm môi trường, sự xuống cấp của cơ sở vật chất, hạ tầng, gây mất trật tự an ninh, làm nảy sinh các tệ nạn…
Trên đây là một số thông tin chi tiết về hậu quả của đô thị hóa tự phát là gì. Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn hiểu thêm về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ tư vấn pháp lý hoặc sử dụng các dịch vụ pháp lý khác từ Công ty Luật ACC, hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn.
Gmail: [email protected]
Website: accgroup.vn