Mỗi năm Việt Nam có gần 300.000 ca phá thai, chủ yếu ở độ tuổi 15-19, trong đó khoảng 60-70% là học sinh, sinh viên. Đáng chú ý, hầu hết các trẻ em gái khi mang thai do xấu hổ nên giấu gia đình, tìm đến các cơ sở y tế kém chất lượng để nạo phá thai gây biến chứng nghiêm trọng như vô sinh, nguy hiểm hơn là tử vong.
Nạo phá thai bừa bãi sẽ để lại hậu quả nặng nề cho sức khỏe chị em phụ nữ, có thể là nguyên nhân của vô sinh, hiếm muộn sau này. Do đó trong mọi tình huống nạo phá thai là điều bất đắc dĩ. Có những trường hợp buộc phải chấm dứt thai kỳ để bảo toàn sức khỏe, tính mạng và chất lượng cuộc sống của người phụ nữ. Vì thế, bài viết dưới đây được tư vấn chuyên môn bởi BS.CKI Hồ Thị Khánh Quyên, Bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sẽ giúp chị em có cái nhìn tổng quan và nắm được các phương pháp phá thai an toàn hiện nay.
Phá thai là gì?
Phá thai hay bỏ thai là kết thúc một thai kỳ bằng cách lấy thai hoặc phôi thai ra khỏi tử cung người mẹ trước thời kỳ sinh nở. Thống kê cho thấy, mỗi năm thế giới có khoảng 73 triệu ca phá thai, khoảng 61% trường hợp là mang thai ngoài ý muốn và 29% trường hợp mang thai có bệnh lý hoặc dị tật buộc phải chấm dứt thai kỳ. (1)
Tại Việt Nam, theo số liệu của Hội Kế hoạch hóa Gia đình Việt Nam, trung bình mỗi năm cả nước có gần 300.000 ca đình chỉ thai, đáng chú ý tình trạng phổ biến ở độ tuổi 15-19, trong đó khoảng 60-70% là học sinh, sinh viên.
Bác sĩ Hồ Thị Khánh Quyên chia sẻ, tình trạng phá thai ngày càng tăng đặc biệt là ở tuổi dậy thành niên, do đó cần có những chương trình giáo dục, nâng cao ý thức, nhận thức và trách nhiệm của thanh thiếu niên về sức khỏe sinh sản, tăng cường nhận thức về tình dục an toàn và ngừa thai, tránh tình trạng mang thai ngoài ý muốn.
Chỉ định phá thai trong trường hợp nào?
Đa phần các trường hợp phá thai là ở các cặp vợ chồng không sử dụng hoặc có sử dụng biện pháp ngừa thai nhưng không an toàn, không hiệu quả chẳng hạn như bao cao su bị rách, quên uống thuốc tránh thai hoặc uống thuốc sai cách… dẫn đến việc mang thai ngoài ý muốn hoặc mang thai trong độ tuổi đi học.
Ngoài ra, một số trường hợp đình chỉ thai thai xuất phát từ chỉ định y khoa, chẳng hạn như người mẹ mắc bệnh lý nội khoa nặng không thể mang thai, việc mang thai có thể gây nguy hiểm đến tính mạng như bệnh tim mạch nặng, suy thận nặng… Hoặc thai nhi có những bất thường không thể can thiệp chỉnh sửa, có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống thai nhi khi chào đời như bất thường nhiễm sắc thể, đa dị tật nặng, thai lưu…
Bác sĩ Khánh Quyên cho biết, nhiều chị em nghĩ rằng bỏ thai càng sớm thì tỷ lệ thành công sẽ càng cao. Tuy nhiên, thời điểm phá thai an toàn nhất được khuyến cáo là trong khoảng thai nhi 4-7 tuần tuổi. Nếu chấm dứt thai kỳ quá sớm khi thai nhi mới vừa hình thành hoặc mới vừa làm tổ trong buồng tử cung thì nguy cơ sót thai, sót nhau rất cao. Nếu phá thai quá muộn ở thời điểm thai nhi đã lớn, kích thích thai quá to có thể đối diện với nhiều nguy hiểm như băng huyết, nhiễm trùng, thủng tử cung…
3 cách phá thai an toàn hiện nay
Tùy theo tuổi thai nhi mà bác sĩ sẽ có tư vấn phương pháp chấm dứt thai kỳ phù hợp và an toàn. Hiện nay, phá thai ở Việt Nam là hợp pháp và được Bộ Y tế cho phép thực hiện phá thai ngoài ý muốn đến hết 22 tuần vô kinh. Tuổi thai sẽ được tính bắt đầu từ ngày đầu tiên của chu kỳ kinh cuối cùng so với chu kỳ kinh đều. Nếu chu kỳ kinh không đều, tuổi thai sẽ được xác định bằng thăm khám lâm sàng hoặc siêu âm. (2)
Xem thêm: Sau phá thai bao lâu thì có kinh lại?
Bác sĩ Khánh Quyên cho biết, hiện tại có 3 phương cách phá thai, đó là: phá thai nội khoa, phá thai bằng phương pháp hút chân không và nong nạo gắp thai (*).
1. Phá thai nội khoa
Phá thai nội khoa hay phá thai bằng thuốc là chấm dứt thai kỳ bằng phương pháp nội khoa, tức là sử dụng thuốc để gây sảy thai. Nếu chị em đình chỉ thai bằng thuốc thành công sẽ không cần phải can thiệp bất kỳ thủ thuật nào vào buồng tử cung, điều này làm giảm nguy cơ nhiễm trùng và thủng lòng tử cung.
Những trường hợp được chỉ định phá thai nội khoa là mang thai ngoài ý muốn hoặc người mẹ có bệnh lý không thể tiếp tục thai kỳ. Đối với những bệnh lý ở tuổi thai lớn, trong khoảng 4-7 tuần được ưu tiên chỉ định phá thai nội khoa. Với những tuổi thai lớn hơn vẫn có thể áp dụng, nhưng tỷ lệ thành công giảm đi hoặc phải kết hợp can thiệp thủ thuật.
2. Hút thai chân không
Hút thai chân không là phương pháp phá thai ngoại khoa có can thiệp, tức là bác sĩ sẽ sử dụng một ống hút chuyên dụng qua cổ tử cung để đưa vào buồng tử cung, thông qua lực hút chân không để lấy thai ra ngoài.
Phương pháp này được chỉ định trong những trường hợp chấm dứt thai kỳ do mang thai ngoài ý muốn hoặc mẹ không thể mang thai do bệnh lý hoặc thai bệnh lý. Tuổi thai được chỉ định là từ 6-12 tuần.
3. Nong nạo gắp thai
Nong nạo gắp thai là phương pháp bác sĩ sẽ đưa một dụng cụ qua cổ tử cung vào buồng tử cung để lấy thai ra ngoài. Phương pháp này thường được chỉ định ở tuổi thai khoảng 13-18 tuần.
Để tìm hiểu các phương pháp phá thai được thực hiện tại Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, chị em vui lòng liên hệ đến hotline 024 3872 3872 - 0247 106 6858 (làm việc từ 6h30 - 21h30) để được hỗ trợ.
Cần chuẩn bị gì khi phá thai?
Bác sĩ Khánh Quyên chia sẻ, trước khi thực hiện đình chỉ thai kỳ chị em cần chuẩn bị: (3)
- Lựa chọn thời điểm bỏ thai phù hợp, tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn.
- Trước khi phá thai cần thăm khám, kiểm tra sức khỏe kỹ lưỡng để đảm bảo cho quy trình phá thai được thực hiện an toàn.
- Chuẩn bị tâm lý thoải mái, ổn định, không nên quá căng thẳng và lo lắng.
- Lựa chọn cơ sở y tế có chuyên khoa Sản Phụ khoa uy tín, đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, trang bị hệ thống máy móc hiện đại, quy trình thực hiện đảm bảo chuyên môn để đảm bảo an toàn cho quá trình phá thai.
- Nên có người thân đi cùng để được hỗ trợ, chăm sóc trong suốt quá trình trước và sau thực hiện đình chỉ thai.
- Đặc biệt, trang bị những kiến thức cơ bản về phương pháp tránh thai sẽ thực hiện, quy trình phá thai, các triệu chứng có thể gặp phải trong và sau phá thai, các dấu hiệu bất thường cần đến ngay bệnh viện để được can thiệp kịp thời, tránh biến chứng, mau hồi phục.
Phá thai có nguy hiểm không?
“Phá thai có nguy hiểm không” là thắc mắc của hầu hết chị em khi tìm hiểu về vấn đề này. Bác sĩ Khánh Quyên cho biết, phá thai sẽ có nguy cơ gây chảy máu, nhiễm khuẩn, viêm phần phụ… Một số trường hợp phá thai bằng phương pháp có can thiệp như hút lòng tử cung hoặc nong nạo gắp thai ngoài các nguy cơ kể trên còn có thể gặp dính buồng tử cung hoặc thủng tử cung, ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản về sau.
Tham khảo: Phá thai 1 lần có con được nữa không?
Chia sẻ cụ thể hơn, bác sĩ Khánh Quyên cho biết, mặc dù các phương pháp tránh thai có can thiệp hiện nay được cải tiến hơn nhưng vẫn không tránh được việc sử dụng dụng cụ nong bằng kim loại để nong rộng cổ tử cung; sử dụng que kim loại để dò hướng khoang tử cung và đo đạc độ dài của khoang; sử dụng ống hút kim loại để hút cuống rốn và phôi thai; sử dụng nuôi nạo bằng kim loại để nạo sạch khoang tử cung.
Quy trình nạo phá thai từ khi bắt đầu đến khi kết thúc liên tiếp sử dụng kim loại đưa ra đưa vào, tồn tại nguy cơ làm xước tử cung, nguy hiểm hơn là thủng cổ tử cung. Thực hiện nạo phá thai tại đơn vị không uy tín tiềm ẩn những nguy cơ này.
Bên cạnh đó, trước khi tiến hành, nếu chị em gặp tình trạng viêm bộ phận sinh dục như viêm cổ tử cung, viêm âm đạo… chưa được chữa khỏi hoàn toàn thì quá trình đưa dụng cụ kim loại ra vào rất dễ đưa vi khuẩn vào khoang tử cung gây nhiễm khuẩn.
Ngoài ra, việc nạo hút thai nhiều lần có nguy cơ để lại di chứng, đơn cử là nguy cơ vô sinh hiếm muộn về sau.
Có thể bạn quan tâm: Những ảnh hưởng có thể gặp phải khi phá thai
Theo thống kê, mỗi năm thế giới có khoảng 4,7-13,2% số ca tử vong do nạo phá thai không an toàn. Ở những khu vực phát triển, ước tính cứ 100.000 ca đình chỉ thai không an toàn có 30 người tử cung. Ở những khu vực đang phát triển, con số này tăng lên 220 ca tử vong trên 100.000 ca phá thai không an toàn. Nếu chỉ tính riêng tại những khu vực đang phát triển, mỗi năm có khoảng 7 triệu phụ nữ điều trị tại bệnh viện vì các biến chứng liên quan đến nạo phá thai không an toàn. (4)
“Đó chính là lý do các bác sĩ Sản Phụ khoa luôn khuyến cáo chị em phụ nữ chỉ nên chấm dứt thai kỳ trong những tình huống bất đắc dĩ không thể giữ thai. Và trong những trường hợp này cần thực hiện chấm dứt thai kỳ tại các cơ sở y tế uy tín, tin cậy để đảm bảo sự an toàn sức khỏe và toàn vẹn thiên chức”, bác sĩ Khánh Quyên nhắn nhủ.
Những biến chứng có thể gặp phải sau khi phá thai
Sau khi phá thai, chị em có thể gặp những biến chứng như rong huyết do sót thai, sót nhau. Tình trạng đông huyết kéo dài có thể khiến chị em bị mất máu, làm cho cơ thể mệt mỏi, hoa mắt, tuy nhiên hiếm có trường hợp nào cần phải truyền máu. Một số ít trường hợp gặp phải tình trạng băng huyết, thiếu máu nặng, có thể nguy hiểm đến tính mạng.
Đối với các phương pháp phá thai có can thiệp như hút lòng tử cung hoặc nong nạo gắp thai, chị em có thể đối mặt với các nguy cơ như tổn thương cổ tử cung, thủng tử cung, tổn thương các tạng trong ổ bụng… có thể cần can thiệp phẫu thuật để giải quyết vấn đề.
Ngoài ra, vẫn tồn tại nguy cơ bị nhiễm trùng dẫn đến dính buồng tử cung, tổn thương các tai vòi - đây cũng chính là nguyên nhân dẫn đến vô sinh hiếm muộn.
Khi nào cần đến gặp bác sĩ?
Các dấu hiệu thường gặp sau khi phá thai gồm:
- Ra máu âm đạo ít.
- Đau bụng dưới lâm râm.
Đó là những dấu hiệu thường gặp, chị em cần chú ý nghỉ ngơi và bổ sung dinh dưỡng để cơ thể nhanh hồi phục. Tuy nhiên, nếu gặp phải một hoặc nhiều triệu chứng kết hợp dưới đây, chị em cần đến bệnh viện ngay lập tức:
- Sốt cao kèm ớn lạnh;
- Cảm giác cơn đau bụng ngày càng tăng;
- Xuất huyết nặng và kéo dài, lượng máu chảy ra không có xu hướng thuyên giảm;
- Tiết dịch âm đạo có mùi hôi khó chịu;
- Bị tiểu buốt và ngứa ngáy, nóng rát ở vùng kín.
Lời khuyên của bác sĩ sau khi phá thai
Sau khi phá thai, chị em cần nghỉ ngơi nhiều, kiêng làm việc nặng nhọc trong khoảng 2-4 tuần. Ngoài ra, cần bổ sung dinh dưỡng hợp lý để sớm hồi phục sức khỏe. Về chế độ ăn uống, chị em không cần kiêng loại thức ăn nào, tuy nhiên nên ưu tiên ăn các nhóm thực phẩm có nhiều dinh dưỡng, bổ sung nhiều chất sắt như thịt nạc, thịt bò, trứng, sữa và các loại rau củ.
Tham khảo: Phá thai xong kiêng gì?
Chị em nên vệ sinh vùng kín hàng ngày, giữ cho vùng kín luôn sạch sẽ. Phải thay băng vệ sinh thường xuyên tránh ẩm ướt gây nhiễm trùng. Hoạt động tắm rửa vẫn nên thực hiện bình thường, nhưng ưu tiên tắm bằng nước ấm để cơ thể được khỏe mạnh hơn.
Đặc biệt, chị em không nên quan hệ tình dục trong khoảng thời gian sau khi phá thai đến khi hết ra huyết âm đạo, thông thường là khoảng 2 tuần hoặc có thể kéo dài hơn. Bởi nếu quan hệ tình dục trong khoảng thời gian này có nguy cơ dễ bị nhiễm trùng gây viêm dính buồng tử cung - một trong những nguyên nhân gây vô sinh hiếm muộn về sau.
Quan trọng nhất, chị em phải uống thuốc theo toa của bác sĩ và tái khám theo lịch hẹn được chỉ định. Trong quá trình theo dõi sau phá thai, nếu phát hiện dấu hiệu bất thường kể trên, chị em cần tái khám ngay để được điều trị kịp thời.
Trung tâm Sản Phụ khoa, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là một trong những địa chỉ thăm khám, chẩn đoán, thực hiện đình chỉ thai kỳ chất lượng và tin cậy. Tại đây quy tụ đội ngũ bác sĩ Sản Phụ khoa giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm; trang bị hệ thống máy móc hiện đại; quy trình nạo phá thai chuyên nghiệp, an toàn, không xâm lấn, không biến chứng, đảm bảo sức khỏe và khả năng sinh sản cho phụ nữ.
Để được tư vấn phương pháp phá thai phù hợp, chị em có thể liên hệ đến Trung tâm Sản Phụ khoa, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được các chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi hỗ trợ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
- Hà Nội:
- 108 Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, TP.Hà Nội
- Hotline: 024 3872 3872 - 024 7106 6858
- TP.HCM:
- 2B Phổ Quang, P.2, Q.Tân Bình, TP.Hồ Chí Minh
- Hotline: 093 180 6858 - 0287 102 6789
- Fanpage: https://www.facebook.com/benhvientamanh
- Website: https://tamanhhospital.vn
Phá thai tiềm ẩn nhiều nguy hiểm đối với sức khỏe và thiên chức làm mẹ nếu thực hiện nạo phá thai ở những cơ sở không uy tín, kém chất lượng. Vì thế, khuyến cáo chị em nếu lỡ mang thai ngoài ý muốn cần suy nghĩ kỹ càng, lựa chọn cơ sở y tế uy tín để phá thai an toàn, không gây biến chứng.